21 Aralık 2017 Perşembe

YENİ YIL YAZISI OLSUN


Yepyeni bir ülkede, kendi çapında  eskimiş biri olarak yeni yıl yazısı yazmanın keyfi üstümde, sizleri eskiye götüreyim dedim...Memlekete, oldukça eskilere gidelim, hadi gelin. Bakalım bizi buralara neler getirmiş...

Bir vardı, bir yoktu, diye başlayayım...Yılbaşının çam ağacı, Noel Baba, herkese hediyeler, indirimler, alışveriş listeleri demek olmadığı bir zamanlar vardı.  Altmışları, yetmişleri görmüşler için şimdinin şaşaası düşünülemezdi bile. Eski yıl devrilince, saf bir yenilenme heyecanı olurdu sadece. Yeni yılı karşılamanın neşesi hep vardı, sadece tüketilen şeyler farklıydı: kuruyemiş ve Chiquita’dan evvelki yılların kıymetli  meyvası Anamur muzu demekti yılbaşı. Bu meşhur ikilinin Yerli Malı Haftası dışında birlikte görüldüğü ikinci yer, yılbaşı sofralarıydı.  Benim gibi ortasınıf bir ailedenseniz, babanız hacı  bile olsa, yeni yıl kutlanırdı. Günahı, sevabıyla kimse ilgilenmezdi. Bunun eğer ki bir hesabı varsa,  öteki dünyaya bırakılırdı.

Genellikle en hamarat kimse, onun evinde bütün aile bir araya gelirdi. Ağaç olmasa da, yeni yıla hürmet edilir, evler kedi merdivenleriyle  süslenirdi. (Kedi merdiveni diye Hz. Google’a yazınca hala çocukluğumun kedi merdiveni çıkıyor vallahi, şimdi merak ettim ve baktım. Zamana direnmiş kendisi.) Tombala da yılbaşında çıkardı kutusundan, çoluk çombalak o rengarenk kartlara bayılırdık. Dünyanın en harika oyunu muamelesi yapılırdı  o  ibiş oyuna: birinci çinko, ikinci çinko ve tombala. Kumarın masumu, aile boyunda oynananı, kazananın üçbeş kuruşluk servete konduğu Tombala.

Siyah beyaz ekranlarda gece yarısına kadar yayın yapılması demekti yılbaşı. Televizyonun İstiklal Marşı eşliğinde, salavatla kapatıldığı yıllardan bahsediyorum. Marş 12’den sonra okunurdu o gece. Televizyonda sadece eğlence olurdu: şarkı, türkü, komiklik. Ve döneme göre şekillenirdi bu eğlence. Mesela darbeyi takip eden yıllarda Bülent Ersoy çıkamaz olmuştu ekranlara, edebimiz bozulmasın diye. Yetmişlerin bütün yükü, Bülent Ersoy’a yüklenmişti nedense: gençleri birbirine düşman eden sanki o, ellerine silah veren sanki o, kardeşi kardeşe kırdıran sanki o. Hep, “Günahını aldılar vallahi,” diye düşünmüşümdür. Ve cezasını çekmek üzere ekranlardan men edilmişti. Eğlencemiz o aralar azalsa da, Özal’la beraber ekranlar zaptedilemeyecesine tekrar şenlendi. Alışık olduğumuz tek kanal TRT’nin “edepli” eğlenmeleri, yerini başdöndürücü bir şekilde fır dönen dansözlere bıraktı. Ve bütün Noel ağaçlarına bedel Bülent Ersoy’umuz da geri döndü göğüslerini gere gere. Yılbaşı demek, artık özgürlük demekti: dansözlere özgürlük, Bülent Ersoy’a özgürlük... İşte tamamdı her şey artık...Yaşasın özgürdük ülkece...Nedir ki özgürlük dediğin, bu değilse...

Yasaklar bitmiş, çok değişmeye başlamıştı memleket. Kapitalizmi hemen benimseyen, ve çok seven güzel memleketim insanı, Coca Cola içen kutup ayısını aileden biri sanmaya başlamıştı seksenlerde. Biz de artık saat 12’den sonra “Yurtdışından Müzik”i beklemeye başlamıştık. İnsanlar Noel partileri yapmaya başlamıştı aile içinde, ayın 24’ünde. Hızla batılılaşan memleketim, çağdaşlığı çoğalan televizyon kanallarında gördüğü gibi yaşamaya başlamıştı. Sue Ellen misali... Kafalar karışmaya başlamıştı biraz, ama özgürlük ve çağdaşlık ne gerektiriyorsa yapmak lazımdı. Çoktan seçmeli testlerdeki başarıya indirgenen eğitim sisteminin de yardımıyla, hızla çağdaşlaşmakta olan memleket, bu sorgulamadan kaptırılan hızın etkisiyle sağa sola savrulmaya başlamıştı artık: belki de başımıza gelen her şeyin suçlusu sadece Bülent Ersoy değildi. Yılbaşı dansözünün parmağı vardı...

Gerisi malum...

Çoğumuzun buralara gelmesinde, ailelerimizden uzak geçen yılbaşlarında  hepsinin parmağı vardı belki de...

Neyse, ben fazla duygusallaştım sanırım yılbaşı yazım sebebiyle...Sizler bana aldırmayın... Özgürce, dilediğinizce kutlayın yeni gelen yılı. Zira bütün kutlamalar güzeldir.

Sizlere, çok sevdiğim bir çocuk kitapları yazarının, Şermin Yaşar’ın, “Benim olsaydı keşke,” dediğim sözcükleriyle veda ediyorum:

“Tavanın dibini sıyırır gibi, tabağı ekmekle temizler gibi, çayın son yudumunu çeker gibi yaşayın bu son günlerini. Senenin en kıymetli zamanları karaborsa resmen, bir gün daha istesen yok, bitti. Yarın güne öyle başlayın, iyi sıyırın 2017’yi kalmasın. Arkamızdan ağlar sonra. Ağlamasın. ”

2018’e yepisyeni başlayın...Herkese hayallerinin peşinde koşma gücü kolayca bulacağı bir yeni yıl diliyorum. Zira hayaller, dilemenin yanısıra, peşinde koştukça gerçek oluyor anca...

Okuyana sevgiler...

5 Aralık 2017 Salı

KANADA’DA KIŞIN NELER YAPILABİLİR? (HENÜZ DONARAK ÖLMEMİŞLER İÇİN KILAVUZ)


Gözümüz aydın, dört mevsimin sultanı, sosyal medyanın eğlencesi Kanada’ya kış geldi...

Daha soğuklar başlamadan, “Amanın, soğuklar da kapıda!” nidaları doldurdu bile her yeri. Kanada’ya kış gelmesi büyük olaydır. Bahara kadar artık her sohbete soğuk havadan bahsetmekle başlanılır. Hadi diyelim ki benim gibi yeni gelenler için değişik bir şey. Hatta, ondan da emin değilim, zira Ankaralıyım, ve Ankara da Toronto kadar soğuk inanın. Daha buraya yağmamış olan kar, Ankara’ya yağdı bile. Ama çok eskiden göçmüşler bile bu “evet, evet, sahiden çok soğuk, donuyoruz, donabiliriz, Antarktika haltetmiş” telaşına katılıyorlar.  Bayılıyorum buna. Adı çıkmış bir kere. Donarak öleceğiz sanırsınız...

Ben de bu kez size o ölümcül Kanada kışında, henüz ölmemiş olanlar (allah uzun ömürler versin) neler yapabilir, anlatayım dedim.

Öncelikle bütün kahvecilerde Eggnog çıkar. Bir tür çakma sahlep. Adından da anlaşılacağı üzere, yumurta bazlı, baharatlı bir sıcak içecektir. Sonra snow candy, ya da diğer adıyla maple taffy zamanıdır kış. Bu eğlencelik tatlı bildiğimiz macun olup, karın üstüne akçaağaç şurubu dökerek yapılıyor. Bunun festivalleri de var Toronto civarındaki küçük şehirlerde. Dileyen Hz. Google’a danışsın, tarihleri ve yerleri öğrensin.

Sonra Toronto’da yılbaşı öncesi hediyelik eşya kermesleri başlar. En popüleri Distillery District’te olandır. Bir sürü ufak tefek hediyelikler meraklısına büyük heyecanlarla satılır. Ateşler yanar, etrafında sıcak şaraplar içilir. Konserler olur. Dev Noel ağacının önünde fotoğraf çekilir, Noel Babalar etrafta salınır. Bildiğiniz yılbaşı geyiği. Üç sene önce ben ilk geldiğimde parasızdı, şimdi haftasonu gitmek isterseniz 6 dolar girişi. Öyle böyle kalabalık değildir haftasonları. Donarak değil, ama ezilerek can vermek mümkündür. Toronto Christmas Market 23 aralığa kadar açık. Pazartesileri kapalıymış, bilginiz olsun. Detaylar www.torontochristmasmarket.com ‘da.

Esas “Yok biz öyle her yerde olan şeyler değil de, daha özel hediyeler almak isteriz, bize oralardan bahset” derseniz, sizi One of a Kind Show’a göndereceğim. Tasarımcıların katıldığı kocaman bir fuar. www.oneofakindshow.com websitesinde detayları var. 23 Kasım- 3 Aralık arasında Exhibition Place’de. Gez, gez, al, al bitmez. Giriş 15 dolar, haberiniz olsun.

Şimdi de sıra benim gibi olanlara geldi...O mükemmel bir şekilde pazarlanan krismıs ruhuyla pek bütünleşemeyen, kıştan anladığı, ruhun bir sürü şeyi tartma, biçme, değerlendirme, korunma, baharlara hazırlanma zamanı olduğuna inananlar için Toronto’da alışveriş yapmadan zaman nasıl geçer derseniz, size kar yağdığında  Beaches’e gitmenizi öneririm. Özellikle soğuk havalarda, ısı eksinin altına düştüğünde donmamak koşuluyla önleminizi alıp giyinerek gidip, yer yer buz tutmuş göle bir göz atın derim. Gölün etrafında donmuş her bir dalın yarattığı benzersiz masalsı tabloya doya doya bakın. O aydınlık beyazı içinize çekin. Ya da adalara salının, donmuş göl üstünde antreman yapan hokeycileri seyredin. Hokey maçından çok farklı, bale kadar güzel bir görüntü. Şehirde bir sürü yerde buz pateni de yapabilirsiniz. En tanınanı Philip Nathan Square’deki.

Uzağa gitme imkanınız varsa, Muskoka’da bir cottage tatili yapın. Ben Huntsville’de Cedar Grove Lodge’a gitmiştim. Sabah, akşam geyikler donmuş gölün üzerinde salınsın, seyredin. Gölde uzun uzun yürüyün, beceren buz pateni de yapabilir. Ya da buzda balık avlamayı deneyin. Dog sledding de çok değişik bir şey, www.torontoadventures.ca ‘den Toronto yakınlarındaki günübirlik turlara bakabilirsiniz. Köpekler kızaklarla sizi çekiyor, Andersen masalında  gibi hissediyorsunuz kendinizi. Hazır şehirden biraz uzaklaştınız, Collingwood’da Blue Mountain’a da uğrayın, kış geldi de bir kaymadı demesinler...


Hadi herkese keyifli donmalar... 

21 Kasım 2017 Salı

SEN ÇOK YAŞA SOSYAL MEDYA



Ödül kazandım, facebooka koydum, “like”ları “like”ladım. Hoşuma gitti, güne hoş başladım. Sosyal medya sağolsun.

Evet hoş bir yanı var durumun. Çoğu zaman kim ne yapmışa bile fazla odaklanmadan likeları, iltifatları “bas bas bas ortaya leyla” şeklindeyiz hepimiz. Ben ne ödülü almışım, kimse ona bakmıyor. Hoş ben de bakmıyorum,  hemen post ediyorum, ki likeları sayayım sonra diye. İnsana “pişu”ymuşsun hissi veriyor. Bu pişu, eski ortağım, laz Afitap’tan, andık bak yine, hayatımın en çok şey öğrendiğim dönemiydi, bu nedenle arada anmasam olmuyor. Lazlar, köyden biri okuyup adam olduğunda, o kişi için “çok da pişu oldu” diyorlarmış. Pişu olmak, çok iyi birşey olmak anlamında yani. Hepimizin pişuluğunu çoğaltıyor bu facebook ve benzerleri.

Benden duyun, yabancıdan deği. Çoğu ödül hikaye, bastırıyor parayı veriyorsun bir kuruluşa, kuruma. Bir gelir kaynağı bir sürü kurum için yarışmalar. Seni başka para verenlerle yarıştırıyorlar. Sonra çoğu ödül için sosyal medyada oylamalar yapılıyor, eşe dosta oylatıyorsun, kim daha popiyse (popüler diye açayım  genç jargonuna mesafeli olanlar için) o alıyor oyları, hop bi şey kazanmışsın. Ayrıca, ödülü seçen mecra hep bir jüri, yani bizden daha bilgili olduğu varsayılan başka insanlar. Hele sanat, edebiyat  gibi tamamen ruha hitab eden olaylarda hiç anlamıyorum neden bir jürinin bir şeyin "bu iyidir" demesine itibar edilmesini. Eseri yaratanla, eseri deneyimleyen arasındaki  mahrem ilişkiye kim hükmedebilir? Oscar'ları da bu nedenle seyretmem zaten. Kime ne benim neyi beğeneceğimden, ya da bana ne onların beğendiklerinden. 

Ne kazandığından ziyade, sosyal kurdelelerine bir tane daha eklediği için mutlu herkes. Kırmızı kırmızı kurdelerle dolaşıyoruz hepimiz. Bazıları ödül bu kurdelelerin, bazıları ise “çok şükür”ler. O şükürler yok mu o şükürler. Aşure yapan komşuya şükür, (haha, buna takığım , kimse alınmasın) hayırlı evlada şükür, etrafımızdaki kalabalığa şükür... Ve saire, ve saire...

Neden ve kimlerden ibaret o kalabalık, bir dönüp bakmıyoruz. Bizi övgülere boğanlara karşı hiç birimiz boş değiliz, ama eğer zaten yapılacak olanı yapıyorsak, neden ekileniyoruz, ne kadar muhtacız o övgülere, bir durup düşünmüyoruz. Şüküre karşı değilim, bilenler bilir, oldukça dua, şükür, üçkuluvallabielham bir tipim. Sadece ne kadar düşünerek tepkilerimizi verdiğimize dikkat çekmek istiyorum. Ve hatta tamamen kendi kendime konuşuyor varsayın beni, düşünmek istemiyorsanız, ve hâlâ buraya kadar okuduysanız...

Yaşadığımız çok şeyin içini boşaltıp, ödüllerle, şükürlerle dolduruyoruz. O fotoğrafı çektiğim gün kızla kurduğum irtibatın keyfini, sohbeti, benim daha güzel fotoğraf çekmek için verdiğim gayretten aldığım hazzı, o fotoğrafı bilgisayarımda açıp da güzel olduğunu benim farkettiğim anın sihirini, kendime “aferin elif, uğraşıyorsun, ve oluyor”un kalbime akan ılıklığını, “şöyle yapayım bir daha”nın umudunu, kendi kendim ve ekranımla başbaşayken kendimi alkışlamamın önüne alırsam o tebrixleri, işte o zaman özgürlüğümün gittiği andır.  Sınırı toplum değil, kendimiz belirlersek mesuduz, yoksa gözümüz ekranda yaşamaya mahkumuz...

Kerem’in dediği gibi... Kendimizle ve/veya sevdiklerimizle gurur duymak için bir şey yapmamıza ve/veya bir şey yapmalarına ihtiyacımız olmamalı. Ben de dahil, çoğumuzun elli yıllık öğretilerine karşı durmak demek bu. Kötü niyetle değil, ama büyük bir ısrarla bize dayatılan bir sanal olgu bu. Eskiden de sanaldı, bugünün yüzde bin sanal  dünyasında hâlâ bin beter sanal...Gerçeklikle bağımızın kopmaması için, bunu kendime hatırlatma gereği duyuyorum ara ara. Geçenlerde facebooka konmuş eski bir tatil köyü fotoğrafında şarkı söyleyen genç elife:" Aferin bunu da başardın ya!" yazan bir zihniyetin yavrusuyum ben. Ve yanlız olmadığımı biliyorum. Ben sadece geveze olanım o güruhtan... Belki bunu hatırlamaktan hoşnut olacaklar vardır okuyanlar arasında, ve belki benim gibi yürüdüğü yola ara ara dönüp arkasına bakanlar vardır ve kendileriyle gurur duyuyorlardır sanallıklarıyla ilişkilerini geride bırakmayı başarmış olmakla, ya da hâlâ mücadele verenler...Ama el netice, bir şekilde olayın farkında olanlar...

Bu arada, ödül bileğimin hakkıydı, o ayrı. Ama ödülsüz de o fotoğrafın güzel olduğunu biliyordum. Güzel olmasaydı, ki bir sürü öyle fotoğrafım var, çok sevdiğim, hepsi benim bebeğim...Bana en büyük ödül, bana çok şeyi unutturan bir uğraş. Bana kazandırdığı arkadaşlıklar, bana kazandırdığı zaman, bana kazandırdığı ben...Habire yarışmalara katılıyorum, kulübün eğlencesi, üstelik gelişmeye sebep oluyor.


Çok teşekkürler beğenilerinize, tebriklerinize. Bekleyin, başka ödüller de paylaşacağım ara ara...

9 Ekim 2017 Pazartesi

DÜNYA YANIYOR, BEN VİDYO YAPIYORUM...SORUN BİR, NEDEN?



Dünyadan koptum gibi değil mi? Paylaştıklarıma bakan, adı Lolipop falan olan bir gezegende yaşıyorum sanır. Zaten kopuktum, hepten uçmuşum gibi değil mi?

Ben zaten herkes gibi köşe yazısı, kitap, film eleştirisi gibi başkalarına ait olan fikirleri okumazdım zaten. Benim fikrim bana, onlarınki onlara, diye düşünürdüm. Ki öyleymiş, bu yaşımda artık iyice eminim. Onların fikirlerini beğenmediğimden değil, bana ne gerçekten diye düşündüğümden.  Herkesin sevdiği, sevmediği kendine. Bu yaşımdan sonra daha az yargılayan biri olmaya nafile bir şekilde çalışıyorum. Çok zor bir şeymiş.  

Haber dinlerdim eskiden, artık kapattım çoğu medyayı, twitterdan haber takİp ediyorum, başlıklara göre açıp göz gezdiriyorum. Uzun boylu okunacak şey yok zaten.. Kimse, hiç bir yerde güvende değil. 

Habire “Dünya giderek boka sarıyor, İşit hepimizi öldürecek, küreselce ısınıyoruz, kutup ayıları ölüyor, GDO kursağımızda, Siri’lerin insafına kalacağız, eyvah gluten, eyvah şeker, eyvah kalori, eyvah kaç kalori, tüh atamadım onbinadım, eyvah kırışıktık, eyvah yaşlandık, ne! yoksa ben de mi ölümlüyüm?” nidalarının girdabına kaptırdın mı ayvayı yedin. 

Sanırım beni biraz da dizi seyretmemek koruyor. Seyredene lafım yok, kendi deneyimim: bırakınca kendime  çok zaman kaldı. Bilgisayardan kendi seçtiklerimi  seyrediyorum. Sosyalleşirken sorun olabiliyor, o zaman da napalım, susuyorum. Başka lafı olan insanlar çoğalıyor etrafımda zaten. Hep tepkiliydim herkesin yaptığını yapmaya, bazen saçmaladığım oluyor tabi, ama bu da huy, bir tür direniş...George Orwell’den 13 yaşımda çok etkilenmiştim, zahir ondandır...

Memleket desen  tam bir sirk. İçine çekilmeme müsade etmiyorum. Çekilsem de bir, çekilmesem de. Olan oluyor. Türkiye'den  uzaklaştım da böyle oldu sanmayın, buradaki Türklerin büyük kısmı sizlerden daha fazla geceli gündüzlü türk twitterında, türk medyasında yaşıyorlar. Onlar adına konuşmuş olmayayım...Ve üstüne daha fazla yorum yapmayayım...Kendi adıma konuşmaya muktedirim sadece.

Farkettiyseniz, olan biten korkunç şeyleri her bir köşe yazarı, her bir bilim insanı, her bir sosyal medya kullanıcısı itinayla tekrarladığında pek de fazla bir düzelme olamıyor durumda. Sebepleri bilmek de nafile, bundan sonra olacakları tahmin etmek de. Eskiden, yani te yetmişlerde Stingrey vardı, denizaltında geçen bir kukla çocuk dizisi... Meşhur repliği hayat mottomdur: “Üç saniyede her şey olabilir!”. Her şey, her an değişir, değişecektir, değişmelidir de. Bizim arzu ettiğimiz şekilde değişmeyebilir, ki olan biten bu minvalde.

Olacak olan oluyor, ve gerçekten zaten o “olacak”daki gelecek zaman, geldi artık.

Bütün bunların dışına çıkma gayretindeyim. Çünkü bütün bu boktan ortamda kendimce birkaç seçeneğim var: ya korkup korkup bağırmaya devam edeceğim, senelerce yapmışım, facebook yüzüme yüzüme vurmakta. Ya da, önce epeydir olan bitenden şaşmış kendi merkezimi bulacağım, ve dünyanın ihtiyacı olan şefkatten kendimde bulduğum kırıntıları bu dünyaya bir şekilde akıtacağım. 

Bu dünyadan hayır yok, artık birbirimizle biz ilgileneceğiz, anlaşıldı. 

Önce eşim, dostum geliyor tabi. Birlikte aynı şeyleri yapıyoruz diye  aralarında emniyette hissettiğim güruhlarım yerine, ruh frekansımın tuttuğu dostlarım var benim.  Sonrasında, o ilk  halkanın biraz daha ötesine de  gerçekten dokunabilirsem, bu bana yetecek. "Büyük şeyler yapma", "memleketi kurtarma", "hep iyi, doğru, dürüst olmaya çalışma" sanrılarından arındım sanki, iddialı da konuşmayayım, zira içimdeki o senelerin elifi ara ara dürtüyor ve beylik laflar etmeye başlayıverirken buluyorum kendimi kalabalıklarda...Öyle büyük biri  değilim, çok şükür anladım...Buna en çok annem üzülecek ama, napalım, o da alışır elbet...

Bu hayatı çok sorguluyorum, bana yapma, daha gençsin falan diyorlar, he he...Elimde değil. Kocaman “Neden?” ler hep vardı çocukluğumdan beri. Arandım, tarandım, baktım pek aklımın aldığı şey değil bu hayat. Aklım almasa da, ruhumun hafif hafif  hissettiği güzel bir esinti var. Ara ara kendimi iyi hissettiren. Bu esintiyi takip etmeyi seçtim. Ona takıldığımdan beri de daha keyifliyim.

Bundan yapıyorum o naif vidyoları. İçime o esintinin dolduğu anları yakalayıp aktarmaya çalışıyorum. Arada bir kaç kişi “Bana iyi geldi” deyice de mutlu oluyorum. Zira benzer yanlarımız çok hepimizin. Güzel melodiler, güzel renkler, görüntüler herkese ilaç.

Korkmuyorum. Giderek daha az korkan biri oluyorum sanırım, zaten öyle kilodan, mikroptan, yaşlanmaktan, ölümden falan korkmazdım, allah vergisi bir durum. Bu da işimi kolaylaştırdı. Bu Kanada’da olduğum için değil, samimiyetime ne kadar inanırsınız bilemem... Zira dünyanın çivisi bir yerinden çıktı mı, denge her yerde bozuluyor. Hem süper bir kalkanım daha var: hepimiz nasılsa bir gün öleceğiz, değil mi? Her sıkıntılı anıma ilaçtır bu benim. Her şeyi hafifleştirir. O halde, derim, kendi tercihlerime bakayım ben, zaten az kaldı...Biraz bencil olmayı getiriyor bu beraberinde, fedakarlığın da büyük tuzak olduğunu farkettiğimden beri daha rahat bencil takılabiliyorum.

Şöyle toparlayayım: Las Vegas patlaması beni hala ağlatabiliyor arkadaşlar. Ya da Nuriye’yle Semih haberlerine üstten üstten bakarken, içime isyanlar fırtına şeklinde dolmaya meylediyor.. Hislerim insan olan  herkesin hissettikleri, sadece tepkilerimi seçiyorum. İnsafsızca geliyor kulağa, umurum değil... Çok mu doldu gözlerim bir şeye, açıyorum valslerimi...Bu dünyanın en büyük nimeti sanat, müzik...Hemen acıyan yerlerime sarıyorum...

Ve böyle devam ediyorum...

Ancak böyle devam edebiliyorum...


Okuyana sevgiler...

9 Eylül 2017 Cumartesi

DÜNYAYI KAZANACAĞIM DİYE RUHUNU KAYBETME





Oğuz arkadaşım paylaşmış bugün, facebookta gözüme takıldı, ve epey bir süre  takılı kaldı:

"Dünyayı kazanacağım diye ruhunu kaybetme."

Ve içim anlatmaya başladı...

Büyü Elifcik!

Ruhun isyanlarda. Artık karanlık dehlizlerde savrulurken tutacak bir el istemiyor. Kendi dengesini kendi başına tutturmak istiyor.

Bazen "şuursuzca iyi", bazen "acımasızca fena" arasında zigzaglardan da sıkıldı, çizgiden şaşmamak istiyor.

Kontrolün tamamen bende olduğunu biliyor artık, önünü az sisli puslu da olsa,görebiliyor.

Artık sadece ona itibar edilmesine razı, sorumluluğu üstleniyor.

Kontrolü epey bıraktırttı sana, ama ara ara hâlâ  didişmek zorunda kalıyor, lâf dinlemediğinde ensene bir tane patlatmaktan çekinmiyor.

İçindeki canavarları, öcüleri sana kazandırma yolunda, pes etmiyor. Gücün iyiliğinde değil, esas o dizginlenemeyen kötü bulduğun, kendine yakıştıramadığın hallerinde. Seni iflâh olmayan paradokslarınla uzlaştırıyor.

Ben de çoğumuz gibi sadece iyiye, güzel, doğruya yönlendirilen bir çocuktum. Daha doğrusu, minik bir robottum. Aklına çok güvendiğim(iz) bir annem vardı. En doğrusunu bilen, hem akıllı, hem güzel, hem hamarat mı hamarat, iyi mi iyi...Annem erkenden kalkar, kendi başına iki çocuk, kafada bigudiler, yemekler, sofralar, misafirler, hem yemek sonrası- sonradan benim görevim olan- masa altı silmeler, süpürmeler, sosyal hayat tavan, sadece bizi değil, etrafındaki herkesi çekip çeviren bir sihirli değnekti. Bana sadece hayran olmak, ve denileni yapmak düşüyordu. Ne âLâ, düşünmen gerekmiyor, süper bir konfor alanı. 

Birileri sana bu iyi diyor, bu kötü diyor, sen de kaydediyorsun belleğe.

Ama hepimizde her şeyden biraz var. Bir zaman sonra ne yapacağını bilmiyorsun ara ara kendinde karşılaştığın o kötü dediklerinle...Şirâze şaşıyor. 

Ergenlik denen başbelası evrede burunlarını sokuyor zaten o meretler...Kendimce, naçizane  iyiliğe, güzelliğe, doğruluğa ihanet etmemeye çalıştığımdan, itiraz etmeyi  (= esasen g.tün yememesi hali) tercih etmedim ben. Bunun yerine kendi yöntemlerimle, yine istenilen doğrultuda, ne şiş yansın, ne kebap , hareketlerimi yönlendirmiştim deyip, kısa keseyim mevzuyu, kibarca.

Biz öyle kalabalığız ki, hemcinslerimden bahsediyorum sadece... İtiraz etmeyen, punduna uyan, uyduran, hep iyi, edepli, merhametli, vicdanlı, her lüzumlu lüzumsuz şeye özür dileyen, saygıda, edepte kusur etmemeye çalışan, sonra da saçma yerlerde içindeki dizginleyemediği canavarla ara ara karşılaşan, bazen bastıran, bazen bastıramayan, “iyi”ler, “kötü”leri arapsaçına dönmüş bir kuşağız. Kötü, kaba, fevri, isyankar olunamaz, kimse sevmez öylelerini...Asla misafirliğe eli boş gitmeyenleriz biz, başkalarına ayırdığımız zamanın en güzel hediye olduğunu asla düşünmeyerek.

Sevmeyi hediyelere boğmak sananız biz. Bağımlılığı sevilme sananız...


Bütün güzellik yarışmalarında "dünyada barış" isteyen kızlar gibiyiz, şuursuzca sadece iyiyi, güzeli, doğruyu kabul eden, diğer kötü dediği herşeyi yok saydığını sanıp, baskılayan. Giderek de bu sınırlar tarafından boğulan...

Annemizin sıcak kucağından ayrılmak istemeyen, ama bir yandan da isteyen( Beyaz’ın bir tiplemesi vardı, hem denize girmek istiyorum, hem de ıslanmak istemiyorum” diyen, aynen o hal), öğrendiklerini üstüne eklediği iflah olmaz dış bilgilerle kız evlatlarına aktarmaya hevesli, bağımlılıkları işine geldiğinde hoş, işine geldiğinde nahoş bir grubuz. 

Bayramda sıkıysa  komşuların yanına çıkma! Aylarca etkilerinin evde fırtına gibi esebileceği evlerde büyüdük biz.  Kaçımızın annesi telefonu kapatırken, biz bir şey demediğimiz halde, eğer yanında bir varsa, “Olur söylerim, onun da selamı var” demez? Neden? Çünkü kızı kibardır, konuyu, komşuyu, bakkalı, kasabı, dıdısının dıdısını düşünür, öyledir adet bizde. Yemişbeş yaşındaki annem, bağırsak kanseri olduğunda yoğun bakımdan çıktığında, başında bekleyen kızının koğuş hemşirelerine ikram edilecek past böreği düşünemediği için üzülmüştü, allahtan halasını iyi tanıyan kuzenim Pelin, bu olmazsa olmaz görevi yerine kimse söylemeden yerine getirmişti de, ailecek mutlu olmuştuk. Bu gülüp geçtiğimiz küçük şeylere, aslında kuşaktan kuşağa aktarılan hoşluklar olarak bakıldıkça, içimizdeki küçük kızlar hep bu hikayelerle büyüdükçe, içimizdeki canavarları yok saydıkça, hep iyi, daha iyi olmayı hedef edinince,  dünya  öfke dolu, kime kızacağını şaşırmış insanlarla doluyor işte.

Yakın arkadaşlarımızı da öyle iyiler arasından seçtiğimiz için de etrafımız kibarlıktan geçilmiyor...En yakın dediğimiz arkadaşlarımıza bile eskaza o kötücül yanımızı gösterdiğimizde, hooop, sepet havası olabiliyoruz. Sen kendini bütün olarak kabul etmediğinde, kimseler etmiyor. Seni "parça parça, mümkünse işimize yarayan sıfatlarını alalım, işimize gelmeyeni almayalım, mümkünse parçala kendini, öyle gel" şeklinde istiyorlar. Bazen mümkün olmuyor...

Daha mesafeli arkadaşlıklarımızda ise “Herkes beni ne çok seviyor!"u aramaya meyl ediyoruz. Etraf sevgi sözcüklerinden geçilmiyor, çok kısa ürede "Elif'im" mertebesine erince "Dur bir dakika bu işte bir tuhaflık var," demek yerine, hoşnut oluyoruz. Kendini yeteri kadar sevenin, çok sevilmeye ihtiyacı olmuyor esasında. 

Kendini bilen de iltifata da, yerilmeye de mesafesini aynı tutuyor. Her iki durumdan da fazlaca ekilenip bazen çoşup, bazen ağlak yapmıyor. 

Ve en önemlisi, bu şekilde fazla ahlakçı öğretilerle büyüyünce, iç seslerimiz susuyor. Bastırıyoruz bunlar. İçimiz bir şey diyor, dışımıza uymak için başka şekilde davranıyoruz. Bir süre sonra ise biz kadınların evrenle en kuvvetli bağı olan sezgilerimiz uykuya yatıyor. Hayatı anlamlı kılacak her şey içimizden süzülüp boşalıyor, ışığımız azalıyor, renklerimiz soluyor. Birbirimizin aynısı oluyoruz. 

Aynı şekilde davranıyoruz kızlarımıza, biz nasıl kendimize yabancılaştıysak,  onları da kendilerinden uzaklaştırmaya başlıyoruz. Bize doğru diye öğretilenleri mutlak doğru varsayıp, onları korumak adına boca ediyoruz güzel ruhlarının üstüne, beton niyetine, bütün iyi niyetimizle, aynı annelerimizin korumacılığıyla. Uzaklaşmalarını istemiyoruz onları ancak biz koruruz diye. Kendi başlarına uçmayı öğrenmelerine razıyız diyoruz lafta, arkalarından ağıtlar düzüyoruz, göreceklerini bile bile. "Dünya korkunç bir yer, ya kaybolursan?" mesajları gırla gidiyor. Onlara da kendileri gibi olmalarını, içindeki mücadeleci, her koşulda yolunu bulabilen kadını hep aramalarını, elalemi hiç iplemeyip, kendi istedikleri hayatı tasarlamalarını, bunun için de onları hep koruyan "anneyi" zamanı geldiğinde küçük bir törenle  bırakmaları gerektiğini anlatmıyoruz.

Bir annenin  kızına bırakacağı yegâne mirası var halbuki: o da  onlara öğretilenlerdense, sezgilerine  daha fazla itibar etmeyi öğretmek, ki biz etrafta olmadığımızda elleri boş kalmasın, bunu unutuyoruz...

Okuyan bütün annelere sevgiler... 

Ruhunu büyütmeye niyetli olanlara “Kurtlarla Koşan Kadınlar”ı öneriyorum...


30 Ağustos 2017 Çarşamba

2017'NİN 30 AĞUSTOS YAZISIDIR

Gürbüz Doğan Ekşioğlu'nun çizimidir


Zehra'cığım, senin facebook gönderin beni tetikledi de döküldü bunlar... Zehra benim nezdimde sevmeyi bilenlerden ve Türkiye'yi güzel güzel, ince ince, elinden geleni ardına koymadan  sevenlerden. Aktivizmi, pasifizmi babamın deyimiyle, miktar-ı ziyadesiyle kâfi olan arkadaşlarımdan. "Her geçen bayram daha buruk, kutlamalara ve mesajlara boş baktığım çok oluyor. Ama şu İzmir Marşı yok mu? Nedir bu?"  diye başlamış yazmaya...Sevgiler buradan kendisine...



Öyle bakıp kalıyorum akan bayram mesajlarına...Boş boş.

Sosyal medyada 30 Ağustos şenliği.

Anıtkabire gitmiş birleri.

Başka birileri pişmanlıkla Atatürk’le ilgili bir şeyler paylaşmış, bu zamana kadar ilgilemediğinin utancıyla.

Başkaları Atatürk tshirtlü grup fotoğrafı çektirmiş.

Annem arkadaşının yazlığında, bana diyor ki: “Burada ilk kez kutlanıyormuş, akşam 30 Ağustos eğlencesi var, gazinoya gideceğiz”. Bir de plajdan tepe üstündeki evlere insan taşıyan çekçekin önünde fotoğraf çektirmişler, gururlu. Çekçek desen, allı pullu bayraklarla hiç görmediği muameleyi görmüş bugün, aklıma kınalı kurbanlık koyunları getiriyor o yeşil çekçekteki alışık olunmayan kızıllık.

Arada İzmir Marşı akıyor, ucundan açıyorum, en berbat hali olan Haluk Soyadınıunuttum’unki dahi midemden boğazıma doğru bir kaç kelebek salıyor, hemen kapatıyorum, çünkü artık bu marşı duyduğumda ağlamak istemiyorum. Geçsin istiyorum o his. Bu sene bir de ecnebi( en sevdiğim kelimelerden, bloğuma yeni gelenler bilmez, bu nedenle bu özel bilgiyi ekliyorum, bazı kelimeleri daha çok seviyorum ben) biri oğullarıya söylemiş İzmir Marşı’nı. Güzel olmuş diye biraz daha uzun dinliyorum adamın yorumunu, güzel türkçesiyle söylediği dizeleri. Seviyor bizim ülkeyi belli...Hoş düzenleme olmuş.

Akan Atatürk fotoğraflarının bazılarında daha fazla duruyorum. Ne kadar güzel bakıyor, diyorum kendime. Bu gözler kaç kadının canını yaktı kimbilir, deyip akmaya devam ediyorum. Bu kadar da yakışıklı olunmaz ki o savaş hengamesinde, diyorum. Zaten severim macera meraklısı (yahu outdoor yazmak istemedim, bak karşılığını bulmakta zorlandım) tipleri, hepten karizmatik.

Araya Atatürk büstlerine sarılmış bebek fotoğrafları giriyor, onyüzmilyon beğeni almış. Sinirlenip hızla geçiyorum onları. Putlaştırmak bu işte, diyorum kendime...Cümlelerinin ne demek olduğunu dahi anlamadan kahramanlık şiirleri okuduğumuz geliyor aklıma, ilkokul yıllarıma kayıyorum...”Uzun uzun kabaklar, dökülüyor yappaklar” diye okuturlardı kardeşim Murat’a. (ben yanlış yazmadım, Murat yanlış söylerdi). Güzel, içli, gözlerini kapayarak, ciğerden böğürerek okuttururlardı. Zaten müsamerelere hep böyle okuyanları çıkarırlardı. “Doktor doktor kalksana, lambaları yaksana, Ata’m önden (bu da yanlış yazılmadı, her şeyden önce hataları tespit edenler için bu notlar) gidiyor, çaresine baksana.” Derdi. Ata’m önden mi gitti, elden mi gitti, her şey karışıyor kafamda...

Herkes kararlı Cumhuriyet elden gitmeyecek.

Herkes coşmuş.

Bense boş boş bakıyorum olanlara.

Ne düşüneceğimi bilmeden.

Kızdığım, beğendiğim, aptalca, akıllıca bulduğum gönderlerin hepsinden içimde bir parça...

Hayatın ne getireceği belli değil, diyor, içimden cılız bir ses. Sabah ola, hayrola...

Dışında kal, merkezden şaşma, yeter artık savrulma.

Güzel ülkeme güzel dileklerimle...




27 Ağustos 2017 Pazar

YURTDIŞINA YERLEŞMEK HAKKINDA BİR YAZI DA BEN PATLATAYIM DEDİM

kendini bilmezsen ahanda böyle düşünürsün 


Adamın biri bir yazı yazmış... Türkiye’den gitmek isteyenlere hitaben. Diyor ki, gidersen sıçacaksın, dikkat et, ne varsa memlekette var. Bunu da Göçmen Kadınlar diye tatlı bir grup var, benim de üyesi olduğum, herkes gittiği yerle ilgili birbirinden fikir alıyor, muhtemelen yaş ortalaması benden küçük, medeni kızlardan oluştuğunu düşündüğüm bir grup. Orada biri paylaşmış. Malum konu ilgi alanımda, üşenmedim okudum. Kardeşim seneler önce İranda'ya göçtü, biz sonraya kaldık. Ve biz de işte Toronto’dayız.

Yazan doktormuş. İnsanda “aman müşteriler durun, kaçmayın, hoop, nereye, daha karpuz kesecektik?” hissi uyandıran, kalmaya teşvik eden bir yazı. Üşenmedim okudum, bir sürü kadının okuduğu gibi.

Çünkü hepimiz benzer şeyler hissediyoruz. Gitmeyi biz istedik, ama özlüyoruz. Özlediğimiz zaman, memlekete kızıyoruz. Çoğumuz neden gittiğinin fazlasıyla farkında. Öyle o yazıyı yazan doktor amcamın sandığı gibi pek de tereddüt etmemişiz. Doğrumuz , eğrimiz belli diye gitmişiz.

Biliyoruz nasıl cennet bir anavatanımız olduğunu.

Biliyoruz nasıl güzel havası, suyu... Bu havası, suyu güzel geyiğine de hastayızdır Kerem’le. Çok yer için söylenir. Esas manası: “pek de matah bir yer değil aslında”dır. Övünülecek sadece bir havası, bir suyu vardır. Gerisi de yoktur.

O gerisi nedir dersen, çok şeydir...

İnsan değeridir.
Hayvan değeridir.
Çocuk değeridir.
Doğa değeridir.

En azından varmış gibi yapılmasıdır, insanın gözüne gözüne soka soka pervasızca yok sayılmamalarıdır.

Çoğu giden için Türkiye Gezi’den çok çok öncesinde de tuhaf,  yanan insanları hiç tepki vermeden seyreden bir ülkedir.

Riyadır temeli. Herkesi bir arada tutan en kuvvetli harç riyadır. Kuzey Ormanlarına destek verenlerin çoğu o ormanların katledilerek yapıldığı villarda oturur. Eski sosyalistleri patron olmuştur,  amma velakin çalışanlarının sigortalarını mümkünse ödemez, ödeyecekse de en düşükten gösterir. Kocalar çocuklarını neredeyse beşikteyken usulsuzce sigortalar, karıları çocuk  dernekleri kermeslerinde boy gösterir. 

Ayıplarının endazesini kendi rahatına göre belirleyenlerin ülkesidir. Askerliği torpille yapanların, ölen mehmetçiklere çok ama çok üzüldüğü tuhaf bir yerdir. En vatanseverinin çuvalla vergi kaçırdığı bir ülkedir. Hatta bu farkedildiğinde, şu uzakta bir yerde bir adada kimlerin hesapları olduğu açıklandığında zenginliği açıklandı diye gurur duyanların ülkesidir. Bunların çoğu da hayırseverdir, haklarını yemeyelim. Kendi hallerine bırakalım, ve bal tutanlar parmaklarını yemeye devam etsinler... Bu arada, gidenlerden de epey böylesi var, sanmayın ki gidenlerin hepsi benimle aynı kafadan...

Tarihini bilmeyen, darbeleriyle övünen bir ülkedir. 

Çağdaşlığı kılık, kıyafette, süslü restoranlarla, outletlerdeki markaların hepsini bilmek  sanıp, oralarda arayan modern insanların ülkesidir.

Bağnazlıktan beslenen bir ülkedir. Tayyip’cisi de , Atatürkçüsü de, dincisi de, laiği de bağnazdır. İkisi de diğerini dinlemez bile. Farketmezler ki, ikisi de aynı çirkinlikte görünür gerçekten huzur peşinde olanlara.

Farklılıkları sevmeyen bir ülkedir.

Kendinden çok konusu komşusuyla alakalı insanların tecessüs cennetidir.

Doktor da herkesi ikna etmeye çalışmış kendi doğrularını herkesin doğrusu sanarak. Bu doğrular arasında kapıcılar, hizmetçiler, ve hatta çanta taşıyanlar gibi fantastik ögeler de var. Adam bilmez ki herkes böyle yaşamaz, herkes farklıdır. Her evde doğu blokundan gelmiş,i sterse hemen gidemesin diye pasaportune el konmuş kayıtsız köleler çalışmaz Türkiye'de... 

Yazdıkça kendimi doldurmayayım... Velhasıl, göçenler de, kalanlar da çeşit çeşit deyip konuyu bağlayayım. Her yerde, her ülkede olduğu gibi.

Ben darbeden çok önce, te ODTÜ’de okurken en çağdaş öğretim kurumumuzun bağnazlıklarını farkettiğimde "çocuğum olursa buralar  da okutmayacağım" demiştim. Sonra kızımla geldiğimde sevdim Toronto’yu, kalmak istedim. Bu arada da memleket zıvanadan çıktı. Gerçi bana göre zıvanadan çıktı, çoğuna göre memleket hala Bodrum, Alaçatı, "Ay ne güzel bir ülke!". Ne hapiste çürüyenlerin, ne haksız yere işsiz kalıp hakkını aramak için açlık grevinde olanların, ne bir ilkokul piyesi tadında kurulmaya çalışan yeni sürreel düzenin farkında bir dolu insan...

Herkes aynı topraklarda farklı farklı Türkiye yaşıyor. Ben sizinle benim gördüğümü paylaştım, sizler başka şey görüyor olabilirsiniz...Frekanslar çeşit çeşit.

Anneannemin eteğinde radyoda yurttan sesleri, Arkası Yarın’ları dinleyerek güvenli hissettiğim Türkiye’den, şimdilerde tırstığım  Türkiye’ye yurtdışında geçirdiğim çocukluk sebebiyle başka ülke insanlarını görerek, bunlar üstünde düşünerek yavaş yavaş geçiş yaptım ben de. Sanırım tamamen orada büyüseydim ben de Orhan Pamuk'tan, Elif Şafak'tan herkes topluca nefret ettiği  için, salt dışlanmamak adına nefret eden bir insana dönüşebilirdim. 

Herkes canı nasıl istiyorsa öyle yapsın. Bütün memleketin gidecek hali yok, ama gitmek isteyene de kimse mani olmasın. Kalanlara da kimse “bunlar salak ya, hala kalıyorlar” demesin. Zira ne kadar insan varsa, o kadar da doğru var hayatta. Herkes başka başka şey görüyor yaşadığında, ve herkesin koşulları bambaşka...Gidenlerden de bir çoğu benimle aynı nedenlerden ötürü gitmiyor eminim.

Ben de belki döneceğim memlekete, gerçekten buralarda ellisinden sonra hayat kurmak kolay değil. Ayrıca bu memleket gerçekleri dışında herkesin bambaşka aile gerçekleri var.

Doktorun dedikleri arasında kimi doğru noktalar da var. Ama hayat tercihler silsilesi, yapıyorsun bir tercih ve önüne bakıyorsun. Habire kıyaslarsan ayvayı yedin. “Tükiyedeki pastaneler gibisi yok” lafına da çok güldüm...her şeyi de kıyaslamış, canım...

Kıyastan çok çektim hayatta, siz siz olun kıyaslamayın.

Yoksa ne gittiğin yerde huzur var, ne bıraktığın yerde, asılır kalırsın arafta...

Okuyana sevgiler...

26 Temmuz 2017 Çarşamba

TORONTO HAKKINDA KİMSENİN ANLATMADIKLARI-2-ÇOCUK OKUTMAYA GELEN KADINLAR

Riverdale parkından Toronto

Devam edeyim Toronto hakkında başka yerde duymayacaklarınıza...

Ben şimdi heyecanla iki gün sonra gelecek kocam Kerem’i bekliyorum. Bunu yazacağım bugün...

Üç senemde neler oldu yazacağım.

Zira Tarih Kanada'ya Çocuk Okutmaya Giden Kadınları Nasıl Yazacak diye bir yazı yazmıştım bir ara. Bakın üst satıra tıklarsanız, o yazıyı da  okuyabilirsiniz. (Bunu belirtiyorum, ki okurlarımın çoğu benim kuşak, tıkla demesem, tıklamazlar.)

"Biz dediğim kim? Biz özellikle çocuğu için buraya gelmiş, kocası geride kalmış kadınlar. Eh tarihten önce ben bir el atayım konuya dedim."
Çoğu insanın fedakarlık gibi gördüğü şey, bizim bünyemizde otomatik olarak gerçekleşen bir kararla gelmişiz hepimiz.

İyi okumuşuz hepimiz, işlerimiz güçlerimiz varmış, bırakıp gelmişiz, çocuk işini de her şeyi önemsediğimiz için fazla önemsemişiz. Doğrusu, yanlışı her şey gibi tartışılır elbet, ama titiziz çoğumuz. “En iyi”leri isteyen türdeniz, en çok da etrafımızdakiler için. Ve hepimiz becerikliyiz, kendi başına kalmak herkese göre değil. Bütün işler sana bakıyor, resmisi, gayrı resmisi, bebelerin derdi. Kimimiz memlekette iyi okuyamayanı getirmiş, kimimiz üstün zekalısını. Kimimiz çok paralı, kimimiz az paralı. Ama hepimizin derdi, sevinci benzer...İnsanız altı üstü.

Burada seneler geçirmeyi göze almışız. Kimimiz sevmiş burayı, kimimizin hasreti çok büyük. Kendimize elliler civarında bir tenefüs almışız gibi br şey yani. Bir tür mola hayata.
Uzaklaşmak bazen iyi gelmiş, bazen kötü.

hissettiğim çoğu zaman  sonsuzluğun ortasında bu ağacın bünyede hissettirdiğiydi

Kendim için devam edeyim yazmaya, şimdi kahvemi de aldım...

Hevesli hevesli geldim ben. Yeni olan her şey hoştur benim için. “Bakalım şimdi ne olacak?” durumu.

Önce iyi taraflarını sayayım. Uzaktan bakınca tüm dünya farklı göründü gözüme benim. Uzaklaşmak iyiymiş. Mevcut, alışılmış düzenin dışına çıkınca biraz şaşırsam da, kendimi ne çok yerde kandırdığımı net gördüm. Arkadaş konusu var bir araya geldiğimizde konuştuğumuz. Bizi çok seven eş, dost giderek uzaklaştı bir kere. Gerçek yol arkadaşları netlik kazandı. İnsanın elli yaşında, biraz daha kendini bildiği halde çevresini baştan yaratması da hoşmuş. 

Bir tür gurbet olduğu için de, dayanışmanın başka bir hazzı da var burada. Herkes herkesin iyi günüyle, kötü günüyle ilgili. İnsan her yerde aynı insan, ama sen kendini daha da tanıdıkça, sana uyan davranış şekillerini etrafında istiyorsun. 

"İyi, kötü diye ayırmıyorum bunları bakın, sadece bana uyanları seçtim. Uymayanlardan uzak durmayı seçtim. Kendime ayıracak çok zamanım oldu."

Bu elli yaşında evli ve  çocuklu biri için iyi bir şey. Kendimi dinlemeye, anlamaya, ilgi göstermeye zaman buldum. Kafası kesik tavuk misali koşturduğum, aynı anda onbin şeyi yapmakla gurur duyduğum manyak hayatımdan başka seçeneklerim de olduğunu anladım. Yavaşladım, Toronto çok müsait yavaşlamaya. Telaşsız bir şehir gelmek isteyenlere... İstanbul’dan sonra Seferhisar mübarek. 

Yavaş, ama yavan değil. Sanat, müzik ilgi alanınsa seçenekler çeşit çeşit ve ulaşılabilir. Kendi kendine hareket etmek kolay, 24 saat hem de. Daha kimse yolda laf atmadı bile, buna üzülsem mi, sevinsem mi bilmiyorum. Ama kadın, erkek iltifat edebiliyor sokakta, metroda, otobüste. Hadi bir de itirafta bulunayım:  bazı kıyafetlerim var, iltifat garantili, kendimi kötü hissetmeye meyl ettiğimde giyip sokağa çıktığım. Ama hiç rahatsız hissedeceğim bir olay yaşamadım. Sadece konsoloslukta tanışıp, yaşlı ve biraz zavallı gördüğüm için lafını kesmeyip sohbeti ayıp olmasın diye biraz uzattığım bir türkün telefonla tacizi dışında başıma bir şey gelmedi...Onu hikaye olarak yazacağım bir ara.

Kızımla ilişkimin şekli değişti ayrıca. Anne kız sürtüşmesi meşhurdur ya, o değişti. Birbirimize arkadaş olduk. Biz özlemlerimizi paylaştık. "Yok"larımızı paylaştık. Daha yakınlaştık. Bugünleri başka türlü kalbine kaydettiğinden eminim, ihtiyacı olduğunda çıkarıp bakacak. Eminim işine yarayacak.

Negatif taraflarına gelirsek bu işin: ben en çok Kerem’in şefkatini özledim. Kendi kendime epey cimri davrandığım olgudur bu şefkat konusu, dışardan epey ihtiyacım olan şeydir. Allahtan gönlü büyük biriyle eşleştirdi bu hayat beni. 

Kerem'in Kanada'da bizi ilk ziyareti sanırım bu

Kerem en iyi arkadaşımmış sahiden, ara ara şüphe ettiğim olmuş zamanında. Zira bambaşkayız. İlgi alanlarımız, karakterimiz, sevdiklerimiz, sevmediklerimiz... Ama hayat algımız aynı. Kendime iyi davranmayı O'nunla öğrenmeye başlamıştım, ama malum uzun yıllar alıyor o iş, diplomamı alamadan gelmişim meğer. Çok gece vardır yatakta büzüşüp, yastıklardan yaptığım köşeye sıkıştığım. Desteğine ihtiyacım olduğu çok an oldu. Hâlâ da, her şeyi ilk onunla paylaşmak isterken, "Zaman geçiyor ve biz neden ayrıyız," diyorum bazen...Ve anında memleket gerçekleri yığılıyor önüme, dağ gibi...


Çok alışmışız birbirimize. Sanırım ben en çok hep yanıbaşımda olan en yakın arkadaşımı aradım. Ama iyi tarafından bakarsak, kıymetini daha iyi anlayamazdım. 

Bir tek onun değil, bu süreçte benimle kalan bütün dostlarmın kıymetini daha iyi anladım. Kendilerin bilirler. Ağlaya zırlaya aradıklarım onlar, öyle aradığımda hep karşımda bulduklarım onlar.

Ben, yenilerini edinene kadar olan süreçte benim acil durum insanlarımı özlerken, eminim başkaları da kendininkileri özlemiştir aynı şekilde. Ne evim, ne barkım, ne mahallem...Alıştığım insanlardan uzak olmak bana özellikle kriz anlarında epey zor geldi. Ama zaman geçince yavaş yavaş yeni dostlar ediniyor insan..

"Başka negatif tarafı, anneler babalar, büyüklere karşı duyulan hisler. Genelde vicdanını sürekli çalkalayan hisler."
minnoş annem de huzurlarınızda

Biz elliyiz, onlar yetmişten başlayarak yükselen yaşlarda hepsi. Ve çoğumuzda o tarifi zor his. Hep buruk bir özür kalplerde...Bunlardan birine es kaza bir şey olduğunda, bütün elli yaşlı biz yavruların hissettiği o adı zor konulası his. Zira çok uzağız. Bir de elâlemin sessiz, yargılayan baskısı. Ben kendim için bunu hissettim. Ummadığım insanlardan hem de. Söyleseler daha az canım yanardı. Unutayım iyisi mi...Unut tonton...

Yordu beni  bu yazı, toparlayayım...Bu anlattıklarımdan daha fazlası da vardır elbet... Ama şimdilik bu kadar. Dağılabilirsiniz...

Kerem’ciğimi beklerken yazasım geldi bunları.


Kendi tercihimiz olan bu hâli yazasım geldi. Kendimiz için mi tercihimiz ne olurdu, şu an tam olarak bilemesem de...

Okuyana sevgiler...

11 Temmuz 2017 Salı

TORONTO HAKKINDA KİMSENİN ANLATMADIKLARI-1-GİDENLER NE ŞEKİL? GELENLER NE ŞEKİL?


Acı kahvemi aldım, oturdum yazmaya yine... Gerçekten acı yaptım, isot koydum içine. Deneysel mutfak, fusion kahve”. Bazen kakao falan koyuyorum içine, ama kakaom bitmiş, biberli deneyim dedim. Tavsiye ederim...

"Bugün dedikodu yapacağım sizinle...
Toronto dedikodusu. Kahvenin yanına likörden sonra en iyi giden şey."

Bir ara epey niyetlendim dedikoduyu tamamen bırakmaya, ama Kerem (yeni başlayanlara bilgi: kocam olur kendisi, kağıt üstünde koca, gerçek hayatta can yoldaşı, en iyi arkadaşım) dedikoduyu bırakırsam ve vejetaryen olursam boşanabileceğini buyurdu, eh işime de geldi...Dedikodu biraz kalsın, ama içkiyi bıraktım, o kesin bilgi yayalım. Aklımı hep başımda istiyorum. Gerçi beynimi uyuşturmadan da bir tuhaf sayılırım genele göre ya. Esas içki  beni bıraktı, olmazsa olmazım rakı bile burnuma böcek ilacı gibi kokmaya başladı. Hormonal değişikliklerden olsa gerek...Vücudumu dinliyorum, kocamı da dinliyorum...

Toronto mahallemin en sevdiğim yeri, The Beaches

Bu Toronto çok merak konusu ya memlekette. En kolay (?) göçülen yerlerden biri olduğu için gidişattan endişe edenler akın akın buraya yollanıyor. Her hafta üç beş eş dost skypı yapıyoruz burada yaşayan bizler. İnternete güvenmeyen herkes bizleri arıyor, eh övünmek gibi olmasın çevre de epey geniş hiç anlayamasam da. Zira Türkiye’de büyümedim bile ama allahın işi işte. İnternetten her şeye bakma yetisine sahip arayan herkes çok şükür, ama arıyorlar yine de. Old school diyorlar buna... Anam babam usulü türkçesi. İlla birine soracaksın. Yahu sen beni tanır mısın, akıllı mıyım, manyak mıyım bilir misin? Dıdısının dıdısının dıdıları arıyor. Gerçi haksızlık etmeyeyim , tatlı insanlar tanıdım bu şekilde, ama memleketim insanı genelde çok renkli malum...

Toronto dedikodularına gelmeden önce gelenleri çeşit çeşit inceleyeceğim, amme hizmeti benimkisi. Dilerim faydalı olur birlerine...

1-Gelmeye gönlü olmayan ama dolduruşa gelmişler kararsızlar kategorisi “eş dost gitti biz kalmayalım geride”:

Bunlar kutudan çıkan joker oyuncaklar gibi ara ara hortluyorlar. Ve her seferinde aynı şeyleri soruyorlar. Aynı sorulara farklı cevap umarak sanırım. Çoğunluk ilk seferinde oldukça kararlı görünüyorlar, zannedersin bavullar yapılmış, hatta tartılmış (ilk gelirken bu bavul tartma işlemi başlı başına olay= “Kitapları çıkar, donları ekle, yok olmadı bir kaç da ayakkabı çıkaralım, zaten eskimiş bunlar,  yahu ne işi var bu bibloların işi burada, sıktı mı?” Şeklinde diyalogları var o işin) ,  telefonu kapatıp ayakkabıları giyip yola çıkacak. Bu aşamadaki birinin soracağı soruları sorar bunlar. Sonra bir bakarsın gelmeye çok uzaklardır...Bir sonraki arayışlarında artık çok ciddiye almayıp, “Ya kısmet, gelirseniz gelirsiniz, olmadı başka sefere, ne oldu senin öteki işler” diye lafı çevirmek en iyisi. Hatta araya “Aman iyi ki gelmeye kalkmadınız, bak burada da havalar hep soğuk, daha bahar da gelemedi” diye geçiştirip içlerini ferahlatmak sevap. Kolay karar değil, kesin... Aynı soruyu farklı şekillerde sormaya başladı mı, anla ki o kişi  uzak gelmelere, bırakmalara...Kal yerinde, bozma hiç düzenini. Haklı olduğun çok yeri de var bu karasızlığın, bakma dalga geçtiğime.

2-Aynı soruları yüzbeş farklı kişiye sormuş, ama yine de sorma ihtiyacı hiç bitmeyen, eşşeği sağlam kazığı bırak, Boğaz Köprüsünün ayağına (bana en sağlam ayak köprü ayağıymış gibi geldi de) bağlasa da dönüp dönüp kontrol etmekten kendine alamayan obsesif kompalsif kategorisi: (Alınma gücenme yok, zira ben de obsesif kompalsifim, kavanoz kapaklarını öyle uzun uzun ve sıkı sıkı kapatırım ki, He Man gelse açamaz)

Bunlar sahiden matrak oluyor. Önce sahiden hiç bilgisi yok sanıyorsun. Öyle zavallı zavallı takılıyor en başta. “Ne biliym ki ne?” tarzı bu. Sende bir tür acıma duygusunu tetikliyor bunlar. Oldukça tehlikeli bir durum. Her şeyi dinozorlardan başlayarak anlatmaya meyl edebilirsin. Hemen gereken kontakları seferber edebilir, kendini onlar için birilerinden bir şeyler rica ederken bulabilirsin. Sonra bir de ne görmüşsün, Toronto’yu sor onlar sana anlatsın. Neredeyse muhtarlığa aday olacaklar! Herkesi senden önce tanımışlar, edindikleri bilgiler sendekilerden detaylı. Aslında ortadoğunun bir geleneğidir bu tarz. Aciz görün, işini gör. “Ben bilemem ki?”, “Ben yapamam ki?” lerle ilerlerler, bütün işlerini başkalarına hallettirirler.

Bu tarz öyle hemen anlaşılmıyor, biraz zaman kaybediyorsun. Ama farkedince de hemen uzamak lazım. Hep nefse çalıştıkları için bütün bunları bildiğin halde kendini onlar için koştururken bulabiliyor insan. Kızamıyor da insan. Onlar da bir geleneği sürdürmekteler işte. Yalan söyledim, bazen kızıyor insan...O zaman da bunu arkalarından söylemek yerine, yüzlerine söylemeyi uygun buluyorum.

3-Bütün işlerini yoluna koymuş, sadece ayrıntıları biraz daha bilmek isteyen şuurlular kategorisi:

Bunlar tadından yenmiyor, hızlı ve netler, ne soracaklarını biliyorlar. Yazışarak halloluyor çoğu şey. Geldiklerinde de bunlardan hoş arkadaş da oluyor.

Başka bir en sevdiğim yerden, Ward's Island'dan Toronto silueti
"Sadece gelenler mi çeşit çeşit? Değil elbet...Buradaki herkes elinden geleni yapmaya dünden gönüllüler...Onları da yazmak lazım, zira akıl verenler de çeşit çeşit... Ve izlemesi matrak. Yani benim için matrak tabi...Hele ilk geldiğimde, canım çok sıkıldığında gözlem yaparak kendimi eğlendiriyordum."
1-“Çok zor çok zor çok zor” da ısrar edenler:

İlk gelen herkes zorlanıyor burada genelde, maddi açıdan, manevi açıdan. Zor zenaat göçmenlik. Bu kategori  yeni gelecek olanın iyiliği için, hazırlıklı olsunlar diye başlarına ne kadar berbat şey geldiyse, önce onları sıralayanlar. Mümkünse gelmeye niyetliyi bile yolundan döndürebilirler. Gerçekçi olmalarıyla gurur duyduklarından önce negatif deneyimler sıralanıyor. Haklı oldukları çok şey var genelde, ama insan onları dinleyince “eve git, bileklerini bir koşu kes de gel” duygusuna kapılıyor. Aslında bu yardımseverler, kendi kendilerine ne kadar yol katettiklerini anlatıp duruyorlar yeni gelenlere anlatırken. Haklılar da. İnsan bazen unutmamak için hatırlatıyor. Zira devam edebilmek için buna ihtiyacı oluyor.

2-“Çok kolay çok kolay çok kolay” da ısrar edenler:

Bakın bu kategoriye ben de girdim bir ara. Sadece elalemle değil kendimle de dalga geçiyorum ki, kalp kırmayalım. Zorlandığını kendine yediremeyip, ağlamayı kendine yakıştırmayıp, “Ben nasıl olur da zorlanırım? Olacak iş değil,”ciler bunlar. Kol kırılır yen içinde kalır tarzı bu. Sürekli herkes kendine “Vay canına, nasıl da becermiş, helal olsun”a ihtiyacı olanlar. Pespembe tablolar çizerler, üstteki kategori kadar yanıltıcılardır. Bunların da kendilerine hep bütün zorlukların geçeceğini tekrar etmeye ihtiyaçları var, ki devam etmeye güçleri olsun.

3-Başkalarının hep iyiliğini isteyen sistematik yardımseverler:

Bunlar için oturulacak yer, çocukları gönderilecek okul, alışveriş yapılacak harika  Cosco gibi burada genel hayat tarzına uygun mutlak doğruları vardır. Ellerinde listeyle dolaşırlar, sen akıl sormasan dahi, onlar cömerttir , verirler. Çok yardımseverlerdir ve bir kısmı da ısrarseverdir...Her dediklerine “hı,hı” demek, gerçekten faydalı olan bilgileri alıp, damıtıp, kendi tarzına uyarlamak gerekir. Listeleri vardır yeni gelenler için sürekli güncelledikleri. Ben bazen bu kategori olduğumu farkedip duruyorum. Hazır durmuşken de dönüp kendime bakıyorum...

4-İşine gelene yardım eden, gelmeyene etmeyenler:

Eh, bir toplumun olmazsa olmaz kategorisi. Adına networking dene  şeyin etrafında yoğunlaşmış bir kategoridir bu...Üstüne roman yazılası... Dünyanın her yerinde bence aynı dert olan şey. Ama anlayabildiğim bir şey, sonuçta herkes hayatını baştan kurmak derdinde. Üstünde kafa dahi yormadığım, çok gerilerde bıraktığım bir dünyaya ait bir kategori.

"Dedikodum şimdilik bu kadar. Kahvem de bitti zaten..."

Gözlemlerimi aktarmaya devam edeceğim. Zira gelmek isteyen herkes emlakçısına, eğitim danışmanına, finans danışmanına, muhasebecisine referanslar yoluyla ulaşabiliyor. Benim gözlemlerim  sosyal hayata dair. Ben de onları aktarayım, belki birilerinin işine yarar, belli mi olur?

Hem kendimi eğlendiriyorum, hem de sevaptır...Amme hizmeti...